نگاه استراتژیک در مدیریت دارائی های IT

توسعه‌ی نرم افزارهای مرتبط با حوزه‌ی مدیریت دارائی ها طی دو دهه‌ی اخیر با رشد چشم‌گیری همراه بوده‌اند.

این نرم افزارها معمولا در چهار دسته بندی جای می‌گیرند:  

• سیستم‌های مدیریت و پشتیبانی دارایی‌های فیزیکی (CMMS)
• سیستم‌های مدیریت دارائی‌های سازمانی (EAM)
• سیستم‌های مدیریت منابع سازمانی (ERP)
• سیستم های مدیریت عملکرد تجهیزات (APM)

اما نکته‌ی حائز اهمیت در رابطه‌ با هر چهار دسته‌ی مورد اشاره، این است که این سامانه‌ها، می‌توانند در قالب ماژول‌های انتخابی بر روی یک پلتفرم ثابت پیاده سازی شوند.

برای مثال، نرم افزار IFS به عنوان یکی از نرم افزارهای شاخص و برتر در حوزه مدیریت دارائی‌ها، به راحتی می‌تواند از یک سیستم CMMS به ERP و یا EAM ارتقاء داده شود.

 همچنین بسیاری از نرم افزارهای Helpdesk نیز این قابلیت را دارند که با نصب ماژول های اضافی به سیستم‌های مدیریت اموال تبدیل شوند.

کاربردهای CMMS

سازمان‌ها، بر مبنای ساختار و گستردگی، سیستم مورد نیاز خود را برای مدیریت دارائی‌ها انتخاب می‌کنند. CMMS یکی از پایه‌ای ترین نرم افزارهای مورد نیاز در بسیاری از سازمان هاست.

CMMS بطور ویژه حوزه‌های تعمیر و نگهداری و مدیریت انبار را پوشش می‌دهد.

همچنین شناسنامه دار کردن اموال، ثبت گزارش‌های مربوط به نصب و تعمیرات، سرویس‌های دوره‌ای، ملاحظات فنی و نیز مدیریت سفارشات و خرید اقلام مورد نیاز در قلمرو این سیستم می‌باشند.

کاربردهای EAM

این سیستم نمونه‌ی تکامل یافته‌تری از CMMS می‌باشد.  سیستمی که مراحل و چرخه‌ی شکل‌گیری، ساخت و عمر دارایی را مدیریت می‌کند. EAM از فرآیند طراحی و ساخت و سپس تعمیر و نگهداری و در نهایت اسقاط دارائی‌ها نظارتی دقیق خواهد داشت.

کاربردهای ERP

بطور کلی ERP جامع‌ترین سیستم مدیریت دارائی است. مجموعه‌ی منسجمی از ماژول‌های نرم‌افزاری که علاوه بر مدیریت اموال فیزیکی سازمان، در مدیریت دارائی‌های غیر فیزیکی و نیز نیروی انسانی نیز نقش آفرینی می‌کند.

نرم افزارهای ERP دو مسیر متفاوت را در رشد و توسعه خود طی کرده‌اند. بخش عمده‌ای از آنها، نرم افزارهایی در حوزه‌های مالی و حسابداری بوده‌‌اند که به سمت یکپارچه سازی سایر فرآیندهای سازمانی پیش رفته اند و برخی دیگر EAM هایی بوده اند که فرآیندهای دیگری همچون حسابداری و مالی را در خود جای داده اند.

در هر حال و بطور کلی ERP در سازمان‌‌های حوزه‌ی فناوری اطلاعات(IT) کارایی بهتری نسبت به نرم افزارهای EAM و ERP دارد.

کاربردهای APM

APM نسل جدیدی از نرم افزارهای مدیریت دارائی است، که بطور معمول در قالب ماژول بر روی نرم افزارهای EAM و یا ERP سوار می‌شود. APM بر پایه‌ی هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء کار می‌کند و می‌تواند اطلاعات دقیقی را از وضعیت مکانی و نیز نوع و میزان عملکرد و کارایی هر دستگاه در اختیار سازمان‌ها قرار دهد.

APM علاوه بر تسهیل فرآیندهای مربوط به تعمیر و نگهداری، می‌تواند با تحلیل لحظه‌ای الگوها، فرآیندهای آتی را پیش بینی و پیش از بروز هر نوع مشکل جدی در دستگاه ها و دارائی‌های مربوطه، از وقوع آنها پیشگیری کند.

مدیریت دارائی‌های حوزه IT  

دارائی‌های حوزه IT در حال حاضر بخش عمده‌ای از دارائی‌های ثابتِ سازمان‌ها را تشکیل می‌دهند. کامیپوترها و ملزومات آنها، تلفن های ip ، پرینترها، اسکنرها و بسیاری دیگر از تجهیزات مورد استفاده در سازمان‌ها در حوزه‌ی اموال IT جای می‌گیرند.

همچنین در سازمان‌های متوسط و بزرگ، با الزام به استفاده از سرورها و شبکه‌های داخلی نسبتا عریض و طویل حوزه‌ی IT از نظر گستردگی و ارزش ریالی اهمیت بیشتری می یابند.

 از سوی دیگر، نرم افزارهای کاربردی مانند فایروال ها و آنتی ویروس ها، اتوماسیون های اداری و مالی و غیره نیز در حوزه‌ی اموال IT طبقه بندی می‌شوند که نظارت و مدیریت بر آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

ITIL ،جامع ترین فرآیند در مدیریت دارائی های IT

بطور خلاصه، ITIL ترکیبی از دو مفهوم مدیریت دارائی ها و مدیریت پیکربندی‌ها و ارتباط میان اجزاء است.

در این فرآیند، علاوه بر اینکه کلیه زیرساخت‌های فنی، به طور کامل و دقیق مورد رصد و پایش قرار می‌گیرند، پیکربندی‌های شبکه و تنظیمات نرم افزاری مربوط به آنها نیز ذخیره سازی و مستندسازی می شوند.

سخن پایانی

 مطلب حاضر، مقدمه ای بود برای رسیدن به یک درک کلی از مفهوم مدیریت اموال، و در ادامه‌ی این بحث(در مقالات بعدی)، کاربردها و ویژگی‌های سیستم‌های مدیریت اموال در حوزه‌ی IT مورد بررسی قرار خواهند گرفت.