فرآیند نفس‌گیر واردات تجهیزاتIT و ICT
با پیشرفت فناوری در دنیای امروز، نیاز به تکنولوژی‌های نوین بیش از گذشته احساس می‌شود، چرا که تغییرات این حوزه به صورت مداوم اتفاق می‌افتد و دانش‌ها و محصولات به سرعت به‌روزرسانی می‌شوند، بنابراین تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان در این زمینه نقشی اساسی دارند تا کسب‌وکارها در ایران بتوانند علی‌رغم تحریم‌ها، همگام با سایر کشورها حرکت کنند. بی‌شک واردات کالا به ویژه کالاهای تخصصی کاری سخت و زمان‌بر است و طبیعتاً تحریم نیز در این زمینه نه تنها بی‌تأثیر نیست، بلکه مشکلات زیادی را سرراه شرکت‌های تأمین‌کننده تجهیزات قرار داده است.
برای آشنایی بیشتر با فرآیند خرید و واردات تجهیزات حوزه ICT گفت‌وگویی با «هستی جلایر» سرپرست واحد لجستیک و «پگاه اسکندری» سرپرست بازرگانی خارجی شرکت «آلیاسیس‌ارتباط» انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
خود را معرفی کنید و بفرمایید در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنید؟
هستی جلایر، سرپرست واحد لجستیک شرکت آلیاسیس ارتباط هستم که به همراه خانم پگاه اسکندری در قسمت تأمین و لجستیک شرکت آلیاسیس‌ارتباط مشغول کار هستیم. از سال ۱۳۹۴ فعالیت در این شرکت را آغاز کرده‌ام و خوشحالم که امروز شرکت از جایگاه خوبی در این حوزه برخوردار است. البته این موفقیت‌ها مطمئناً با تلاش همه همکاران به دست آمده است.
شرکت‌های حوزه IT و ICT عموماً در تأمین تجهیزات با موانعی در ثبت سفارش و گمرک مواجه هستند. لطفاً درخصوص این مشکلات توضیح دهید؟
شرکت‌های IT و شبکه که در زمینه تجهیزات فعالیت دارند، با موانعی در ثبت سفارش و گمرک روبرو هستند. یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، اخذ مجوز است. تمام تجهیزات شبکه نیازمند اخذ مجوز از چهار سازمان از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت هستند. این سازمان‌ها کنترل می‌کنند که آیا کالای موردنظر تولید داخلی دارد یا خیر. بخش دیگر استان تهران است که سقف واردات را چک می‌کند که در تعرفه‌ای که برای ثبت سفارش اقدام کرده‌ایم، شرکت سابقه واردات این تعرفه کالا را دارد یا خیر.
سازمان تنظیم و مقررات یکی دیگر از این سازمان‌هاست که برای کالاها مجوز ورود و مجوز ترخیص صادر می‌کند و حتی برخی از کالاها چون سوئیچ، روتر و فایروال توسط این سازمان آزمایش می‌شود و اگر واجد شرایطی که برای آنها در نظرگرفته‌اند، باشند، مجوز ترخیص به آنها داده می‌شود. بنابراین برای تأمین تجهیزات و گرفتن مجوز از این سازمان‌ها، زمان زیادی سپری می‌شود. گاهی هم با نظر اشتباه کارشناسی ممکن است کالا رد شود و تمام این پروسه اولیه مجدداً طی شود.
برای پیشگیری از این اتفاق، سعی کردیم به همه سازمان‌ها مراجعه و با افرادی ارتباط برقرار کنیم تا کارها بهتر انجام شود. البته با توجه به شیوع کرونا، این پروسه طولانی‌تر شده و اخذ ثبت سفارش‌ها با تأخیر انجام می‌شود و از آنجا که استان تهران مجوزی که برای سقف واردات می‌دهد براساس میانگین دو سال قبل واردات است، در واقع برای سال ۱۴۰۰ میانگین واردات سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ مدنظر است.
البته رتبه‌بندی شرکت هم در صدور مجوز تأثیرگذار است که عواملی چون خوش‌حسابی، مالیات، انجام تعهدات و… در آن دخیل است. خوشبختانه شرکت آلیاسیس ارتباط از رتبه خوبی برخوردار است که باعث شده سقف واردات شرکت افزایش یابد و بتوانیم واردات بیشتری داشته باشیم.
یکی دیگر از سازمان‌هایی که باید در مورد کارهای رادیویی مجوز صادر کند، سازمان انرژی اتمی است که فرآیند دشواری هم دارد، چراکه باید برای هر کالا به صورت جداگانه Certificate بگیریم که این پروسه تقریباً حدود ۴ماه زمان نیاز دارد. علاوه براین مشکلات که فقط برای ثبت سفارش‌ها با آن روبرو هستیم، با مشکلات عدیده‌ای چون تحریم، کرونا در گمرک و… هم مواجه هستیم.
علاوه بر ثبت سفارش برای ترخیص کالا، ارزش‌گذاری کالا از اهمیت بالایی برخوردار است، در واقع گمرک دو معیار برای ارزش‌گذاری دارد؛ به این صورت که یک‌دوم قیمت اینترنتی و جهانی باشد که وقتی آن برند در سایت مورد تأیید گمرک که IT price سرچ می‌شود و کالا براساس سابقه ارزشی TSC باشد، با مراجعه به سامانه EPL این ارزش قابل رؤیت است. به عبارتی اگر آن کالا ۱۰۰۰ دلار باشد، باید ۵۰۰ دلار کالا اظهار شود که حدود ۵۰ درصد است، یا ممکن است این کالا توسط شرکتی وارد شده باشد و دارای سابقه ارزشی باشد که باید با مراجعه به سایت گمرک سابقه ارزشی کالا چک شود تا ثبت سفارش شود.
اگر معیاری غیر از این دو ارزش را برای کالا در نظر بگیریم، مشمول جریمه در گمرک می‌شویم که این جریمه حتی ممکن است از قیمت خرید هم بیشتر شود که شرکت را دچار ضرر و زیان می‌کند. گاهی نیز ممکن است با یک اشتباه تایپی، دوباره مجبور به ثبت سفارش شویم و همه این پروسه زمان‌بر را از ابتدا شروع کنیم.
در مجموعه شرکت‌های IT وICT ، واحد بازرگانی چه نقشی در پیشبرد اهداف شرکت دارد؟
قلب شرکت آلیاسیس ارتباط واحد فروش است، چرا که باید در مناقصات شرکت کند. تمامی واحدها در واقع به نوعی در خدمت واحد فروش هستند و باید به این واحد خدمات ارائه کنند تا آنها مشتری جذب کنند. واحد تأمین نقش مهمی در پیشبرد اهداف شرکت دارد. در حال حاضر در این حوزه شرکت‌های زیادی وجود دارند، در واقع ما با رقبای زیادی روبه‌رو هستیم. برای اینکه پروژه‌ای را به دست آوریم، باید مزیت رقابتی ایجاد کنیم که یکی از مزیت‌های رقابتی، عرضه کالا با قیمت بهتر است.
بنابراین واحد تأمین باید برخی از هزینه‌ها ازجمله هزینه حمل‌ونقل، ترخیص و گمرک را مدیریت کند. بیشترین تمرکز واحد تأمین در کاهش هزینه‌ها می‌تواند نسبت به هزینه حمل و خرید کالا باشد. مزیت رقابتی دیگر تحویل بموقع کالا به مشتری است که البته با توجه به مشکلاتی که عنوان شد، واقعاً این امر بسیار مشکل است.
هدف شرکت کسب درآمد و جذب مشتری است که واحد تأمین این مسئولیت را برعهده دارد و هرچه واحد تأمین خدمات بیشتری به واحد فروش ارائه کند، واحد فروش موفق‌تر عمل خواهد کرد.
فرآیند بازرگانی شرکت را توضیح دهید؟
فرآیند بازرگانی شرکت به این صورت است که وقتی واحد فروش در مناقصه شرکت می‌کند و در آن برنده می‌شود و مشتری و پروژه را جذب می‌کند، سفارش در سیستم ثبت و از طریق ایمیل به واحد تأمین اعلام می‌شود. پس از آن، کار واحد بازرگانی شروع می‌شود؛ ثبت سفارش باید به PO تبدیل شود، یعنی طبق مذاکرات قبلی با فروشنده و قیمت اعلامی به فروشنده، مبلغ را در نظر می‌گیرد و آنها را سفارش می‌دهد و PI را می‌گیرد. سپس با توجه به سفارشی بودن یا استاک بودن کالا، آن سفارش وارد مرحله آماده‌سازی می‌شود.
در این مدت واحد تأمین براساس کالاهایی که قصد دارد واردات انجام دهد باید دوباره ثبت سفارش کند، که این فرآیند پیچیده‌ای است و باید برای هرکدام از کالاها مشخصات را ثبت کند. درنهایت ثبت سفارش برای اخذ مجوز، به سازمان‌های مربوطه ارسال می‌شود. پس از اخذ مجوز از سازمان‌ها، ثبت کالا انجام شده و کد هشت‌رقمی دریافت می‌شود و به بانک عامل درخواست داده می‌شود که در صف تخصیص ارز قرار گیرد.
کالاهای ما گروه ۲ و اولویت ۲۲، ۲۳ و ۲۴ هستند که نیمایی محسوب می‌شوند، بنابراین تقاضای ارز نیمایی داده می‌شود که ممکن است از ۴ روز تا ۶ ماه زمان ببرد. بعد از اینکه تخصیص انجام شد، باید فرم‌های ضمانت به بانک عامل داده شود و درخواست کنیم که در سامانه نیما قرار گیرد. سپس از طریق صرافی بانکی یا صرافی‌های مورد تأیید بانک مرکزی در سامانه نیما می‌توانیم حواله را برای تأمین‌کننده ارسال کنیم.
وقتی کالا آماده ارسال شد، از طریق فیلم و عکس کالا را بررسی و کنترل می‌کنیم. سپس با شرکت حمل‌ونقل مذاکره کرده و کالا ارسال می‌شود. زمانی که کالا وارد ایران شد، اسناد حمل به بانک عامل واگذار می‌شود تا کنترل شود که دقیقاً همان کالای ثبت سفارش شده، وارد شود. سپس کد ساتا را برای اینکه بتوانیم کالا را از گمرک خارج کنیم، توسط بانک عامل صادر می‌شود.
از کدام کشورها، بیشتر تأمین و ارسال کالا انجام می‌شود؟
مشکلات در زمینه حمل از چین به ایران چیست و چه راهکارهایی برای آن در نظر گرفته‌اید؟
کالاها بیشتر از چین و امارات تأمین و ارسال می‌شود. شرکت آلیاسیس‌ارتباط دفتری در دبی دارد. با توجه به اینکه به دلیل تحریم‌ها، مستقیماً جنسی به ایران فروخته نمی‌شود، بیشتر خریدها از طریق شرکت مستقر در دبی انجام می‌شود که مزیت رقابت بزرگی برای آلیاسیس‌ارتباط است، البته از کشورهای دیگر هم خریداری می‌شود، اما ارسال اکثر کالاها از طریق امارات به ایران انجام می‌شود.
در زمینه حمل از امارات به ایران، با چه مشکلاتی مواجه هستید؟ آیا راهکارهایی برای رفع آنها در نظر گرفته‌اید؟
هر کشوری برای حمل و نقل مشکلات خاص خود را دارد، امارات مثل چین Export License و Authorization نمی‌خواهد، درخصوص باتری حساسیت زیادی ندارد، البته مشکل باتری عموماً با MSDS Report حل می‌شود که در واقع ریپورتی از باتری کالاست که امارات هم به این موضوع توجه می‌کند که MSDS Report را باید به آن ایرلاین داد تا چک کند که باتری مشکلی چون آتش‌سوزی در هواپیما ایجاد نمی‌کند.
در کشور امارات مشکلی که وجود دارد این است که برای کشورهای جهان سوم مثل ایران و سوریه، کالا برای ارسال نیاز به اخذ CID و MoFA دارد. برای اخذ تأییدیه MoFA که در حال حاضر به خاطر کرونا به صورت آنلاین انجام می‌شود، یک سری مدارک باید آپلود کرد که برای بررسی در صف قرار می‌گیرد که باعث می‌شود زمان زیادی گرفته شود و ممکن است رد کنند یا نیاز به بازرسی داشته باشد.
اگر درخواست رد شود، هر چقدر درخواست مجدد داده شود، امکان ندارد تأیید کنند و بتوان کالا را به ایران ارسال کرد، که البته اخذ مجوز MoFA و CID برعهده شرکت حمل‌ونقل یا به اصطلاح فورواردر است. در این صورت مجدداً باید از کشور ثالث استفاده کرد که این باعث می‌شود هزینه حمل دوبرابر شود. علاوه بر این، مشکل اساسی در MoFA صرف زمان زیاد برای تأییدیه است. زمانی که عجله داریم، مجبوریم از کشور ثالث استفاده کنیم. چون اولویت ما مشتری‌مداری و اعتبار شرکت است، مجبوریم با صرف هزینه بیشتر، از این راه استفاده کنیم.
تحریم‌ها چقدر در تأمین تجهیزات موردنیاز داخل، کشور را با مشکل مواجه کرده است و راهکارهای شرکت‌های IT برای برون‌رفت از این مشکلات چه بوده است؟
تحریم‌ها تأثیر زیادی در همه چیز و حتی زندگی روزمره مردم داشته است. هیچ کشوری به صورت مستقیم به کشور ما تجهیزات نمی‌فروشد و ارسال نمی‌کند. برای این موضوع از راهکار کشور ثالث استفاده می‌کنیم و از اسم شرکت دبی برای خرید کالاها استفاده می‌شود. این موضوع مزیت رقابتی واقعاً بزرگی برای شرکت آلیاسیس‌ارتباط نسبت به سایر رقباست.
با توجه به تحریم‌ها، آیا قانون درخصوص تأخیر در تحویل محصول به سفارش‌دهنده، پیش‌بینی‌های لازم را کرده است؟ در صورت جواب منفی، بفرمایید این قوانین چه مشکلاتی را برای تأمین‌کنندگان ایجاد کرده‌اند؟
مسلماً تحریم‌ها مشکلات زیادی برای تأمین‌کننده‌ها ایجاد کرده و باعث شده نتوانند بموقع کالا را تحویل دهند. این موضوع باعث می‌شود شرکت از سمت کارفرما جریمه شود و تحت فشار قرار گیرد و حتی ممکن است گاهی ضمانت‌ها به اجرا گذاشته شود. شرکت آلیاسیس‌ارتباط یک سیستم crm راه‌اندازی کرده که ارتباط میان واحد تأمین و فروش است. این سیستم مدام آپدیت می‌شود تا واحد فروش در جریان زمان تحویل کالا به مشتری و همچنین وضعیت سفارش‌ها قرار گیرد تا بتوان مشتری را در جریان روند امور قرار داد.
در حال حاضر شرکت آلیاسیس‌ارتباط چه محصولاتی را با چه برند‌هایی تأمین می‌کند؟
محصولات:
استوریج ، سرور، سوییچ ، روتر ، فایروال
برند: F5. , Cisco , DELL EMC , Citrix , VmWare , Paloalto, Sophos , Super Micro , Hitachi , HP , Oracle , FS , Net App , Fortinet Quantum, Microsemi , Aten
یکی از مشکلات شرکت‌های IT و ICT نحوه تخصیص ارز است. برای حل این مشکل چه راهکارهایی ایجاد کرده‌اید؟
ممکن است تخصیص ارز زمان‌بر باشد که با پیگیری مستمر از بانک مرکزی و یا بانک عامل توانسته‌ایم شرایطی فراهم کنیم که در این زمینه بهتر عمل کنیم.
تأیید نمونه محصولات وارداتی، چقدر فرآیند تحویل محصول موردنظر درخواست‌کننده را با مشکل مواجه کرده است؟
وقتی کالا وارد کشور می‌شود، سازمان تنظیم و مقررات باید مجوز ترخیص صادر کند که قبلاً عنوان شد مجوز ترخیص بستگی دارد که چه نوع کالایی باشد. همانطور که گفته شد، برخی از کالاها باید تست شوند. اصولاً به یک تا دو آزمایشگاه فرستاده می‌شوند که معمولاً هرکدام ۷ تا ۱۰روز کاری زمان می‌برند و برای هرکدام هزینه جداگانه‌ای اخذ می‌شود. مسلماً این مسئله هم هزینه‌بر و هم زمان‌بر است و علاوه بر اینها، نیاز به پیگیری‌های فراوان دارد.
برای رسیدن یک محصول از بیرون از مرزهای جغرافیایی کشور، چه مراحلی طی می‌شود؟
در ابتدا برای تأمین‌کننده درخواست خرید داده می‌شود، وقتی آماده شد باید برای انتقال، شرکتی که مقرون به‌صرفه‌تر و بهتر باشد را انتخاب کنیم تا کالا حمل شود و این موضوع با توجه به اینکه از چه کشوری محصول خریداری می‌شود، مشکلات خود را طی می‌کند تا در نهایت به ایران برسد تا مابقی کارها انجام شود.
وظیفه ترخیص با چه کسی است؟ و آیا تخصصی در زمینه IT فعالیت دارند؟
وظیفه ترخیص برعهده ترخیص‌کار است. خوشبختانه در این حوزه با شخصی همکاری می‌کنیم که بسیار خبره و باتجربه است. در واقع باید با ترخیص‌کاری همکاری کرد که در این حوزه به صورت تخصصی فعالیت کند، چرا که ممکن است در عنوان یک کلمه، نقطه و حتی خط تیره اشتباه پیش آید. ارزش‌گذاری کالا و یا تجهیزات جانبی کالاها که در ثبت سفارش اظهار نمی‌شود، گمرک به این موضوع ایراد می‌گیرد و این وظیفه تخصیص‌کار است که گمرک را مجاب کند.
توانایی آلیاسیس تو تامین واقعا جزو بزرگترین نقاط قوتشه