استراتژی ICT SAMP
داراييهاي هر سازمان از يک سو نقش موثري در تعيين ارزش و جايگاه آن ايفا نموده و از سوي ديگر بستري براي موجوديت فرآيندها و تحقق محصولات، خدمات و دستيابي به اهداف آن سازمان محسوب مي‌شوند.
هرچند مقوله داراييهاي سازماني ماهيت گسترده و عميقي را دارا ست، اما آنچه در عصر حاضر در مباحث مرتبط با داراييهاي سازماني از اهميت ويژه اي برخوردار شده است، محدوده‌اي از زيرساخت‌هايي را شامل مي‌شود که آنرا داراييهاي حوزه فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات (ICT Assets) مي‌نامند.
اين بخش از داراييهاي سازماني به واسطه عوامل گوناگون ازجمله سرعت تحول تکنولوژي‌هاي مرتبط، در عمل منشاء چالش‌هاي عظيمي در مراحل گوناگون چرخه عمر خود براي سازمان‌ها شده‌اند.
تصميم گيري و اقدام بموقع، موثر و بهينه در مسائل گوناگون مربوط به فازهاي مختلف چرخه عمر داراييهاي ICT در فضايي مملو از ريسک‌ها و فرصت‌هاي تاثير گذار، نيازمند مبنايي سيستماتيک و حساب شده مي‌باشد که هم هماهنگ و همسو با پيشرفت هاي تکنولوژي در حوزه فن آوري اطلاعات در قرن حاضر بوده و هم پاسخگوي نيازها و الزامات کسب و کار سازمان و انتظارات ذي‌نفعان آن باشد، که مي‌توان آنرا با الهام از استانداردهاي جهاني مديريت دارايي‌ها،
(SAMP (Strategic Asset Management Plan و يا طرح استراتژيک مديريت دارايي‌ها ناميد.
لذا با عنايت به اهميت و جايگاه SAMP و همچنين نوظهور بودن آن در حوزه مديريت چرخه عمر داراييهاي ICT برآن شديم تا گفت‌وگويي با آقاي مهندس حسين آقايي، سرمميز رسمي سيستم‌هاي مديريت داشته و خلاصه اي از آن را در قالب اين مقاله تقديم مخاطبان کنيم.
استراتژی ICT SAMP را بطور مختصر چگونه تعريف مي‌کنيد؟
طرح استراتژيک مديريت داراييهاي فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات سندي محوري و جهت‌ساز است که چگونگي تبديل اهداف سازماني به اهداف مديريت زيرساخت‌هاي ICT و رويکرد توسعه طرح‌هاي مديريت داراييهاي مرتبط با آن و همچنين نقش نظام مديريت دارايي‌ها در پشتيباني ا ز دستيابي به اهداف آن را بيان مي‌دارد.
به زبان ساده داده‌هاي کليدي تصميم‌ساز، در حوزه مسائل‌محوري مرتبط با فازهاي چرخه عمر داراييهاي ICT در افق زماني ميان مدت و بلند مدت همسو با پيشرفت‌ها و تحولات فن آوري اطلاعات و ارتباطات در آن منعکس مي‌شود.
چرا سازمان‌ها براي زيرساخت‌هاي ICT به SAMP نياز دارند؟
مديريت موثر در برقراري توازن سازنده بين مقوله‌هايي چون سطح سرويس، سطح ريسک و هزينه‌هاي چرخه عمر در‌خصوص زيرساخت‌هاي سخت افزاري و نرم افزاري ICT همواره براي سازمان‌ها امري چالش برانگيز بوده که تصميم‌گيري صحيح و همسو با استراتژي‌هاي کسب‌و‌کار و انتظارات ذي‌نفعان در آن نيازمند رويکردي سيستماتيک و کارا مي‌باشد.
سازمان‌ها بدون داشتن بستر سيستمي مناسب و داده‌هاي تصميم‌ساز قابل اتکا براي تصميم‌گيري صحيح و به‌موقع در حوزه مسائل مربوط به زيرساخت‌هاي ICT با ريسک بالايي مواجه شده و متحمل خسارات جبران‌ناپذيري خواهند شد.
اين بستر سيستماتيک همان نظام مديريت دارايي‌ها و داده‌هاي تصميم‌ساز همان سند SAMP مي‌باشد که ريسک خسارات سازمان‌ها در تصميم‌گيري‌هاي ناصحيح در حوزه مذکور را به‌شدت کاهش مي‌دهد.
بنابراين سازمان‌ها با اتکا به داده‌هاي پويا و به روز شونده موجود در SAMP همواره مي‌توانند از مزاياي ايجاد تعادل بين سطح سرويس، سطح ريسک و هزينه‌هاي چرخه عمر زيرساخت‌هاي ICT خود بهره‌مند شوند.
وجود استراتژی ICT SAMP چه مسائلي را براي سازمان حل مي‌کند؟
با استقرار رويکرد سيستمي به مديريت چرخه عمر داراييهاي ICT و تهيه و تدوين و به روز نگهداري سند SAMP ، پاسخگويي به مسائل گوناگون در فازهاي مختلف چرخه عمر هر يک از المان هاي زيرساختي ICT در سازمان، تسهيل و نتيجه هرنوع تصميم‌گيري مبتني بر آن از قابليت اطمينان بالاتري برخوردار خواهد بود.
موضوعاتي همچون انتخاب تکنولوژي، تعيين ظرفيت و سطح سرويس‌دهي، سياست‌هاي بهره‌برداري،سياست‌هاي نگهداري و تعميرات، سياست‌هاي نوساز و جايگزيني، انتخاب تامين کنندگان، سياست‌هاي امنيت داده و … از جمله مواردي هستند که با اتکا به استراتژي‌هاي تعيين شده در سند SAMP بصورت موثر تعيين تکليف مي‌شوند.
SAMP بر چه مباني اصولي متکي است؟
همسوسازي دارايي‌ها با اهداف کسب و کار، ايجاد ارزش براي سازمان و ذي‌نفعان، هدايت موثر ارزش حاصل از دارايي‌ها و تضمين برآورده سازي انتظارات اصول بنياديني در نظام مديريت دارايي‌ها مي‌باشند که تدوين SAMP نيز با تکيه بر آنها صورت گرفته و نويد دهنده اثربخشي و جذابيت آن براي ذي‌نفعان سازمان مي‌باشد.
سند ICT SAMP در برگيرنده چه محتوايي است؟
سند ICT SAMP بعنوان سندي مرجع براي تمامي تصميم‌گيري‌ها و اقدامات مرتبط با فازهاي چرخه عمر دارايي ها، دربرگيرنده محتوايي است که از سردرگمي و خطا در طرح‌ريزي، انتخاب، نصب و اندازي، بهره‌برداري، نوسازي، جايگزيني و ارتقاء بموقع و بهينه زيرساخت‌هاي ICT پيشگيري مي‌نمايد.
نتايج مطالعات محيطي مشتمل بر عوامل درون و برون سازماني موثر بر نظام مديريت دارايي ها، تحليل بحرانيت عناصر و اجزاء داراييهاي ICT، نتايج تحليل ريسک‌ها و فرصت‌هاي مرتبط با داراييهاي ICT و رويکرد‌هاي مواجهه با آنها، راهبردها و سياست‌هاي مديريت داراييهاي ICT و اهداف آن از جمله مفاد کليدي SAMP مي‌باشند.
ICT SAMP در چه سازمان‌هايي کاربرد دارد؟
تمامي شرکت‌ها، نهادها و يا سازمان‌هايي که از زيرساخت‌هاي ICT در زنجيره ارزش و تحقق و ارائه محصولات/ خدمات خود بهره‌گيري مي‌نمايند، مي‌توانند چرخه عمر داراييهاي ICT خود را با تکيه بر SAMP بصورت موثر و کارا مديريت نمايند.
اما در اين ميان نهادهايي همچون بانک‌ها، زنجيره تامين صنايع بزرگ، فروشگاه‌ها و سرويس‌هاي اينترنتي، نهادهاي حاکميتي، ارتباطات و … که بستر ICT بعنوان زمينه‌اي حياتي براي تحقق فرآيندها و ارائه خدمات آنها محسوب مي‌شود، نياز مبرم به تدوين ICT SAMP دارند.
تهيه و تدوين ICT SAMP در سازمان چه پيش نيازهايي دارد؟
در حالت ايده ال طراحي و استقرار نظام مديريت دارايي‌ها در سازمان زمينه‌ساز تمامي اقداماتي است که منجر به تهيه و تدوين و به روزنگهداري ICT SAMP مي‌شوند، اما بصورت خاص تشکيل تيم‌هاي تخصصي سيستمي و فني ICT و آموزش مباني و فرآيند طرح‌ريزي استراتژيک داراييهاي فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات به آنها و همچنين جلب حمايت مديريت ارشد بعنوان پيش نياز اصلي محسوب مي‌شود.
برخي سازمان‌ها از دانش و تجربيات مشاورين متخصص نيز در اين زمينه بهره‌گيري مي‌کنند.
کفايت و درستي محتواي استراتژی ICT SAMP چگونه تصديق مي‌شود؟
سند ICT SAMP حاصل يک مدل فرآيندي است که با بهره‌گيري از دانش و تجربه از حوزه‌هايي چون ICT و مهندسي صنايع و سيستم‌ها تدوين گرديده و به روز نگه داشته مي‌شود و مانند هر سيستم يا مدل فرآيندي ديگر از طريق متدها و ابزارهاي پايش و اندازه‌گيري همچون تعريف، محاسبه و تحليل شاخص‌هاي کليدي قابل ارزيابي و کنترل مي‌باشد.
برنامه ريزي و اجراي مميزي نظام مديريت دارايي‌ها مبتني بر استانداردهايي چون سري استانداردهاي بين المللي ISO55000 توسط تيم‌هاي مميزي مجرب نيز مي‌تواند راه مناسبي جهت تصديق فرآيندها و نتايج برنامه ريزي استراتژيک مديريت دارايي‌ها ازجمله داراييهاي ICT با بهره‌گيري از تجربيات جهاني محسوب شود.
